1.03 Naamgeving & IMA
Afb. 5: Dit goudgeel glanzende muscoviet is een mica-soort.
Al sinds de oudheid is er belangstelling voor mineralen. Ik noemde reeds Theophrastus (371-287 BC), maar ook Plinius de Oudere heeft er veel over geschreven. Hij leefde van c.a. 23 AD tot 79 AD.
Het navrante is, dat hij om het leven kwam bij de beroemde uitbarsting van de Vesuvius op 25 aug 79 AD, waarbij de Romeinse steden Pompeji en Herculaneum bedolven werden onder dikke lagen lava en vulkanische as. Juist vulkaanuitbarstingen zijn het startsein tot het ontstaan van enorm veel mineralen.
Ook sinds de oudheid, zelfs al in het oude Egypte, worden namen gegeven aan mineralen. In eerste instantie waren deze vaak gebaseerd op uiterlijk of eigenschappen Zo is de naam 'mica' afkomstig van het Latijnse micare, dat glanzen of glimmen betekent.
Later kregen mineralen vaak namen, die verbonden waren aan de eerste vindplaats. Goosecreekiet werd voor het eerst gevonden in de New Goose Creek Quarry in Virginia, VS.
Afb. 6: Heulandiet-geode uit India.
Afb. 7: Een wit bolletje goosecreekiet op blauwe chalcedoon, afkomstig uit India.
Verder worden mineralen regelmatig vernoemd naar belangrijke figuren binnen en buiten de wereld van de geologie en mineralogie.
Zo is heulandiet genoemd naar de Engelse mineralen-verzamelaar John Henry Heuland (1778 - 1856) en willemiet naar koning Willem I der Nederlanden (1772 - 1843).
Dé autoriteit op het gebied van naamgeving is de International Mineralogical Association, kortweg IMA (https://www.ima-mineralogy.org/).
Dit is een internationale associatie van 38 nationale verenigingen voor mineralogie. Hoewel een formele status ontbreekt, worden de uitspraken die het IMA doet betreffende de naamgeving van mineralen, breed geaccepteerd.
Die naamgeving was en is overigens een aardig klusje. Inmiddels zijn er zo’n 5.600 verschillende mineralen bekend en nog steeds worden er nieuwe soorten gevonden.
Daarnaast kon moderne chemische analyse zo maar aantonen, dat een al honderden jaren bekend mineraal eigenlijk uit 2 of meer verschillende mineralen bestaat. Ook bleek een mineraal nog wel eens onder meer dan één naam bekend te staan.
De status van elk bekend mineraal volgens de IMA en nog veel meer informatie kun je vinden op https://www.mindat.org/
Let op: de handel verzint ook nog eens allerhande mooie namen om hun waren te slijten. Dat is niet verboden, maar soms wel verwarrend.
Afb. 8: Deze uit Madagaskar afkomstige steen heeft de handelsnaam ‘Fairy Dream’ en bestaat uit diverse kwartssoorten.