3.08 Intermezzo 2 - Wonderen der natuur
Mineralen komen niet alleen onder de grond voor, ook aan het aardoppervlak kun je ze vinden. En dan zorgen ze soms voor bijzonder spectaculaire plaatjes.
Afb. 1: Pamukkale, Turkije. Het ziet er uit als een waterval, maar als je beter kijkt zijn alleen de blauwe bekkens gevuld met water. Het witte spul is calcium-carbonaat (vooral calciet en aragoniet), dat in miljoenen jaren, druppeltje voor druppeltje is achtergebleven.
Bron: https://www.everythingturkish.net/
Afb. 2: Zhanye Danxia, China. Deze bergen zijn gekleurd door verschillende soorten mineralen. Ooit waren het lagen boven op elkaar, maar door tektoniek (verschuiving van aardplaten) zijn de lagen omhoog gestuwd en geplooid. Gekleurde bergen komen ook voor in Peru, Argentinië en de VS.
Bron: https://www.chinadiscovery.com/
Afb. 3: Wai-O-Tapu, Nieuw Zeeland. Dit is een geo-thermisch gebied, het water wordt verhit door een mantelpluim. Het meer wordt ook wel de 'Champagne Pool' genoemd, omdat er doorlopend koolzuurgas naar de oppervlakte stroomt. Het meest fascinerend vind ik nog het oranje gekleurde strand. Dit bestaat uit de uiterst giftige arseenzouten orpiment en realgaar (zie ook 2.06)
Bron: https://www.mybestplace.com/
Afb. 4: De Danakil-depressie in Ethiopië is een vulkaanrijk gebied, waar 3 aardplaten tegen elkaar botsen en onder elkaar schuiven (subductie). Rond de vulkaan Dallol vind je uitgestrekte zwavelvelden met een kenmerkende geelgroene kleur. Dit gebied ligt inmiddels 125 meter onder zeeniveau.
Bron: https://zoom.nl
Na de edelsteen- en de kopermijn hebben we in 2018 een basaltmijn bezocht in Mendig. Zoals bekend is de Eifel een gebied met oude vulkanen. Bij een uitbarsting vormt lava vaak basalt, een materiaal dat men graag in de bouw gebruikt. Kenmerk van basalt is dat het 6-hoekige pilaren vormt.
Het was lastig fotograferen, omdat de ruimte erg groot was en mijn zielige flitslichtje niets uithaalde. Wat je op de foto hiernaast misschien wel kunt zien (rechtsboven) zijn de plekken waar de pilaren afgezaagd zijn.
Afb. 5: Basaltmijn in Mendig.
Dit is wat Wikipedia over basalt te vertellen heeft:
Basalt is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de stolling van lava. De stolling van het basalt vindt plaats aan het aardoppervlak en daarom is basalt een uitvloeiingsgesteente. Door de snelle afkoeling zijn geen grote kristallen gevormd. De meest voorkomende mineralen in basalt zijn amfibool, pyroxeen-olivijn en Ilmeniet. Ook andere mineralen, zoals magnetiet kunnen in basalt gevormd worden. Basalt is meestal zwart van kleur en bestaat uit kleine kristallen. De intrusieve variant van basalt wordt gabbro genoemd. De krimp die optreedt bij de stolling van de basaltlava leidt tot typische zeshoekige structuren (basaltzuilen).
Afb. 6: Giant's Causeway, Noord-Ierland. Hier staan zo'n 40.000 basaltpilaren, die c.a. 60 miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Duidelijk is te zien, dat de pilaren 6-hoekig zijn.
Bron: https://www.thegiantscausewaytour.com/
In 2.19 kwam het groene strand van Papakolea, bestaande uit olivijn, op het Big Island van Hawaï al ter sprake. En op pagina 1.09 zag je wonderen onder het aardoppervlakte: de enorme seleniet-kristallen in de Naica-mijn en de Geode van Pulpi.