2.04 Idar-Oberstein
Idar-Oberstein ligt midden in de Hunsrück, een bergachtig gebied ten zuiden van de Moezel. De stad heeft zo’n 30.000 inwoners en strekt zich over vele kilometers uit in de dalen van de Nahe en de Idarbach. Reeds in de 14e eeuw (volgens sommigen zelfs al in de Romeinse tijd) werden in de buurt agaat, jaspis, bergkristal en amethist gevonden.
Dit zorgde voor het ontstaan van vele edelsteenslijperijen, die aangedreven werden door waterkracht.
Toen in de 18e eeuw de mijnen uitgeput raakten vonden Duitse emigranten in Brazilië grote hoeveelheden agaat en amethist, die zij naar Idar-Oberstein stuurden om te worden geslepen. (Bron: Wikipedia).
De stad is nog steeds het centrum van de Duitse edelstenen- en mineralenindustrie met veel groothandelaren en slijpers.
Afb. 1 (onder): Kaart van Idar-Oberstein.
In de praktijk zitten deze vooral in Idar (het noordelijke deel) en is Oberstein (het zuidelijke deel) meer het toeristische gedeelte met de edelstenen-, sieraden- en mineralenwinkeltjes en veel horeca-gelegenheden.
Iets ten noorden van Idar kun je een niet meer in gebruik zijnde edelstenenmijn bezoeken: de Steinkaulenberg.
In de mijn zijn nog wat resten van mineralen over, maar veel stelt het niet voor. Maar goed, als verzamelaar moet je zoiets een keer bezocht hebben.
Verder zijn er nog een aantal oude werktuigen te bezichtigen, waaronder slijpmachines.
Afb. 3: Enkele antieke slijpmachines.
Interessanter vind ik het Deutsches Mineralienmuseum in Oberstein. Dat heeft een aantal mineralen waar je als verzamelaar van gaat watertanden.
Afb. 4: Deutsches Mineralienmuseum met waterrad.
Naast de aanwezigheid van de edelstenenmijn was het snelstromende water van de Idarbach en de Nahe ideaal voor de slijpindustrie, omdat daarmee slijpmachines, pompen, etc. aangedreven konden worden met behulp van waterraderen.
Het zou mij overigens niets verbazen als het waterrad hierboven zuiver voor de sier is en het water rondgepompt wordt met behulp van elektriciteit.
In Idar kun je ook nog een edelsteen-museum en een historische slijperij bezoeken.
In Kempfeld, een plaatsje tussen Idar en Morbach, is een onbewaakte en vrij toegankelijke Edelsteingarten. Er staan nog een paar mooie stenen, die blijkbaar te groot waren om te stelen. Maar hieronder zie je wat er gebeurt als je zoiets onbewaakt laat. Te triest voor woorden…
Afb. 7: Van de 7 mineralen, die hier ooit getoond werden is er zegge en schrijve één over. De rest is gestolen.
Een aantal weekenden in voorjaar en zomer is er op een pleintje in Idar een edelstenen- en mineralenmarkt.
Afb. 8: Een impressie van de edelstenen- en mineralenmarkt in Idar.
Hoewel de markt niet zo groot is en er ook erg veel sieraden aangeboden worden, hebben we hier toch een aantal aardige mineralen op de kop kunnen tikken. Je moet dan wel de soms verstikkende walmen van Bratwurst op de barbecue trotseren.
Een van de meest in het oog springende toeristische attracties van Oberstein is de Felsenkirche, een kerk die hoog op de berg in de rotsen is gebouwd.